มีดที่ตีจากประเทศในแถบเอเชียมันก็เหมือนๆกันหมดปะ? ต่างกันแค่ Made in Japan กับ Made in China ? มีดจีนจะมีคุณภาพการผลิตสู้ญี่ปุ่นได้หรอ? บทความนี้จะมาไขข้อข้องใจเหล่านี้กันครับ
มีดหยางเจียง (Yangjiang Knives)
ตอนสมัยผมเด็กๆ เวลาจะซื้อของเล่นหรือซื้ออะไรก็ตาม จะมองหาแต่ Made in Japan เท่านั้น ถึงกับขนาดมีmindset ว่า Made in Japan= ของแท้ Made in China=ของปลอม กันเลยทีเดียว ซึ่งในยุคสมัยปัจจุบันได้เปลี่ยนไปแล้ว เดี๋ยวนี้สินค้าส่วนใหญ่ ผลิตจากจีนทั้งนั้น ซึ่งรวมไปถึงมีดคุณภาพดีจากหยางเจียงด้วย
เมืองหยางเจียงมีที่ตั้งอยู่ที่ มณฑลกวางตุ้ง ประเทศจีน ซึ่งเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายทั่วโลกว่าเป็นเมืองแห่งมีดและกรรไกร
เมืองหยางเจียงนั้นอุดมไปด้วยช่างตีเหล็กมากความสามารถมากมาย คุณอาจจะคิดว่า เห้ย แต่มันเป็นสินค้า Made in Chinaนะ คุณภาพมันจะดีหรอ ให้โยนความคิดนี้ทิ้งไปได้เลยครับ สำหรับมีดเพราะเมืองหยางเจียงมีประวัติศาสตร์การตีมีดมามากกว่า 1,400ปี!! แน่นอนว่าของเค้าดีจริง
จริงๆแล้วนอกจากหยางเจียงก็มีเมืองอื่นที่ผลิตมีดเหมือนกัน เพียงแต่ในประเทศจีน มากกว่า70%นั้นมาจากเมืองนี้ครับ แต่มีเพียงแค่5%เท่านั้น ที่ผลิตภายใต้แบรนด์ของตัวเองที่เหลือจะเป็น OEM ถึง70% และ ODM 25%
เผื่อคนที่ไม่ทราบว่า OEM กับ ODM คืออะไรนะครับ
•OEM (Original equipment manufacturer) เป็นการผลิตของโรงงานที่รับจ้างผลิตภัณฑ์ตามสูตรการผลิตของลูกค้าเพื่อให้ลูกค้านำไปติดแบรนด์ของตัวเอง
•ODM (Original Design Manufacturer) เป็นโรงงานที่มีรูปแบบการผลิตของผลิตภัณฑ์พร้อม ลูกค้าแค่ไปจ้างให้ผลิต ทางโรงงานจะจัดการให้หมดทุกขั้นตอน
เมืองหยางเจียงผลิตมีด กรรไกร และเครื่องครัวอื่นๆอีกนับ 4,000ชนิด และไม่ใช่แค่ผลิตเพื่อขายในประเทศเท่านั้น แต่ทำการส่งออกไปยังมากกว่า100ประเทศทั่วโลก
เพราะฉะนั้นไม่ต้องสงสัยเลยว่าเมืองหยางเจียงนั้นขึ้นชื่อเรื่องมีดหรือไม่ ถึงขนาดที่มีจัดนิทรรศการมีดและกรรไกรทุกปีแปลว่ายังไงก็ต้องไม่ธรรมดาแน่นอนครับ
มีดญี่ปุ่น (Japanese Knives)
มีดญี่ปุ่นก็มีประวัติศาสตร์ของมีดมานานนับพันปีเช่นกัน (ถ้าสนใจเกี่ยวกับบทความตำนานของมีดทำครัวญี่ปุ่น สามารถอ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่ : ประวัติศาสตร์ของมีดญี่ปุ่น สุดยอดศิลปะที่สืบทอดกันมานับพันปี)
ถ้าพูดถึงต้นกำเนิดมีดทำครัวญี่ปุ่น ก็ต้องย้อนไปยุคนาระ (ปีคริสต์ศักราช710~794) เลยทีเดียว แต่เริ่มมาเป็นที่รู้จักกันจริงๆเอาตอนยุคเฮอัง (ปีคริสต์ศักราช794~1185) ครับ
ในช่วงยุคเฮอัง มีดทำครัวญี่ปุ่นกลายเป็นสัญลักษณ์ของสถานนะทางสังคม และเริ่มถูกพิจารณาว่าเป็นสมบัติ ความหรูหรา และความภาคภูมิใจ แทนที่จะเป็นเพียงแค่เครื่องมือทำอาหารธรรมดา ซึ่งเชื่อกันว่าสาเหตุมาจาก พิธีกรรมในสมัยนั้น เรียกว่า 庖丁道 (โฮวโชวโดว) แปลเป็นไทยก็ประมาณ "พิธีมีด" ซึ่งพิธีกรรมดังกล่าวเป็นพิธีกรรมทางศาสนาตั้งแต่ยุคเฮอังและยังสืบทอดต่อมาจนถึงยุคปัจจุบัน ซึ่งคุณสามารถสัมผัสประสบการณ์นี้ได้ที่ ศาลเจ้าทาคาเบะในเมืองมินามิโบโชะ จังหวัดชิบะ ครับ
ในภายหลังการแพร่หลายของวัฒนธรรม ญี่ปุ่นก็ได้เริ่มตีมีดที่สนองความต้องการต่อการทำอาหารในแต่ละชนิดๆ และจึงเป็นที่มาของมีดทำครัวญี่ปุ่นในแต่ละชนิดในยุคปัจจุบันครับ
ความแตกต่างระหว่างมีดทำครัวญี่ปุ่น VS มีดทำครัวจีน
ขออภัยที่เกริ่นนำยาวไปหน่อยครับ เอาล่ะมาเข้าเรื่องกัน
ถึงแม้ว่ามีดจีนและมีดญี่ปุ่นจะถูกจับรวมกันอยู่กลุ่มเดียวกัน ซึ่งนั่นก็คือมีดจากแถบภูมิภาคเอเชีย แต่มีดทั้งสองชนิดนั้นมีความแตกต่างกันอย่างชัดเจน มาดูตัวอย่างกันครับ ระหว่างมีดหั่นผักของจีน ช่ายเตา (Cai dao) กับมีดหั่นผักของญี่ปุ่น นาคิริ (nakiri) กันครับ
มีดหั่นผักจีน ช่ายเตา (ขอขอบคุณภาพจากdreamogjapan)
มีดหั่นผักญี่ปุ่น นาคิริ
ถ้ามองแบบผิวเผิน มีดทั้งสองแบบอาจจะมีความคล้ายคลึงกัน แต่เอาจริงๆแล้วค่อนข้างจะต่างกัน ทั้งในด้านของน้ำหนัก และความยาวของตัวมีด โดยมีดนาคิรินั้นจะมีน้ำหนักที่เบากว่าพอสมควร แต่จะมีใบมีดที่มีความสั้นกว่ามีดช่ายเตาจากจีน
ถ้าต้องการหั่นผักแบบไม่เน้นความละเอียด มีดหั่นผักจีน หรือ ปังตอจีนจะตอบโจทย์ได้ดีกว่าครับ แต่ถ้าต้องการหั่นผักที่เน้นความละเอียดและความสวยงาม นาคิริจะดีกว่า
แต่ปังตอจีนจะมีความแตกต่างตรงที่มีดปังตอจีนนั้นใช้งานได้อเนกประสงค์กว่ามีดนาคิริของญี่ปุ่นที่เน้นที่หั่นผักมากกว่า โดยปังตอจีบยังจะสามารถสับเนื้อได้อีกด้วย ซึ่งถ้าจะเทียบปังตอจีนกับมีดญี่ปุ่น ก็ประมาณ มีดกิวโต ของญี่ปุ่นนั่นเองครับ
ในปัจจุบัน ปังตอจีนได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อยๆ เนื่องจากอิทธิพลของSocial network เหล่าเชฟไลฟ์สดการทำอาหาร โดยใช้ปังตอเล่มเดียวจบ ทำได้ทุกอย่าง ตั้งแต่สับ หั่น ทุบ ซึ่งมีดญี่ปุ่นไม่สามารถทำแบบนี้ได้ (ต่อให้ทำได้ก็ส่งผลต่ออายุการใช้งานของมีด) ใครเห็นใครก็ชอบ มีดเล่มเดียวจบครอบจักรวาล
ปังตอจีนอเนกประสงค์
มีดญี่ปุ่นอเนกประสงค์ (กิวโต)
มีดกิวโตมักจะมีดีไซน์ที่เรียบง่าย เพื่อการใช้งานที่หลากหลาย ตั้งแต่สไลด์ หั่น สับ ปอกเปลือก และยังเหมาะกับคนที่มือเล็กด้วย เพราะน้ำหนักที่เบาและใช้งานง่าย
ในทางกลับกัน ปังตอจีน มักจะใช้หั่นวัตถุดิบที่มีความแข็ง การสับ เหมาะกับงานที่ต้องใช้แรงครับ
มีดทำครัวญี่ปุ่น VS มีดทำครัวจีน สรุปแล้วแตกต่างกันอย่างไร?
มีดทำครัวญี่ปุ่น จะมีคุณภาพที่สูงกว่า เนื่องจากกรรมวิธีการผลิตที่เป็นเอกลักษณ์ การผลิตในแต่ละขั้นตอนจะใช้ช่างผู้ที่ชำนาญด้านๆนั้นเท่านั้นในการผลิต ด้วยการใช้เทคนิคและความชำนาญในการผลิตนี้ทำให้มีดทำครัวญี่ปุ่นมีชื่อเสียงโด่งดังและคุณภาพที่ไม่เป็นสองรองใคร เหล่าเชฟจากทั่วโลกต่างหมายปองมีดทำครัวญี่ปุ่นกัน แต่แลกกับราคาที่ค่อนข้างสูงเมื่อเทียบกับมีดจากจีน
ในขณะเดียวกัน มีดที่ผลิตในหยางเจียงจะเน้นไปที่ความหลากหลายและเน้นไปที่จำนวนการผลิต มีดที่หยางเจียงเลยมีราคาที่จับต้องได้และมีความหลากหลาย เหมาะสำหรับคนที่งบน้อยครับ
สรุป
ไม่ว่าคุณจะเลือกซื้อมีดทำครัวญี่ปุ่นหรือมีดทำครัวจีน การเลือกประเภทของมีดให้เหมาะกับการใช้งานของตัวเองเป็นสิ่งสำคัญมาก รองลงมาก็คือ ถ้าคุณมองหาคุณภาพมีดที่ดีเยี่ยมและมีความคมกว่ามีดชนิดอื่น มีดทำครัวญี่ปุ่นตอบโจทย์คุณได้แน่นอน แต่ถ้ามองหามีดที่จับต้องได้ในงบประมาณที่จำกัดและสามารถใช้งานได้ครอบจักรวาลในเล่มเดียว มีดทำครัวจีนก็เป็นตัวเลือกที่ดีไม่แพ้กันครับ