มีดยานากิบะ (Yanagiba Knife)
มีดยานากิบะ หรือที่คนชอบเรียกว่า มีดแล่ปลา วัตถุประสงค์หลักของการใช้มีดชนิดนี้คือ การแล่ปลา ทำซาขิมิ หรือทำซูชิ พูดถึงซูชิ คงไม่คิดว่าจะมีคนไม่รู้จักนะ แต่สำหรับคนที่ไม่ชื่นชอบอาหารดิบ หรืออาหารทะเลก็ไม่ต้องเสียใจไป มีดยานากิบะยังใช้ประโยชน์ด้านอื่นได้อีก
ประวัติศาสตร์ของมีดยานากิบะ
ก่อนจะทำความเข้าใจเกี่ยวกับมีดยานากิบะ เรามาทำความเข้าใจเกี่ยวกับต้นกำเนิดของซูชิกันก่อนครับ ผมเชื่อว่าหลายคนไม่น่าจะทราบแน่นอน ซึ่งผมจะมาอธิบายว่าซูชินั้นมีต้นกำเนิดอย่างไร และเชื่อมโยงไปกับการถือกำเนิดของมีดยานากิบะได้อย่างไร
ต้นกำเนิดของซูชิ
เรื่องราวของซูชิมีมาตั้งแต่เมื่อ 1พันปีที่แล้ว ระหว่างยุคนาระ (ปี ค.ศ. 710-784) ซึ่งรูปแบบแรกเลยที่เป็นต้นแบบของซูชิคือ "นาเรซูชิ" ซึ่งวิธีทำในสมัยโบราณ จะเป็นการนำปลาไปใส่ถังแล้วหมักพร้อมกับข้าว แล้วหาอะไรหนักๆมาวางทับไว้ แล้วหมักทิ้งไว้เป็นเวลาหลายเดือน หลังจากนั้น ก็จะนำข้าวที่หมักพร้อมกับปลาออกไป เหลือเพียงแต่ปลาเท่านั้น ซึ่งวิธีนี้เป็นวิธีโบราณ แน่นอนอยู่แล้วว่าปลาคงไม่สดเท่ากับวิธีหมักในยุคปัจจุบันแน่นอน
แต่หลังจากผ่านไปหลายร้อยปี เริ่มมีการเปลี่ยนแปลงในการทำซูชิเรื่อยๆ ซึ่งชาวญี่ปุ่นได้เริ่มลดระยะเวลาในการผลิตนาเรซูชิ ในช่วงยุคสมัย มุโรมาจิ (ปี ค.ศ.1336-1573) ซึ่งจะเรียกว่า "นามะนาเร" วิธีการนามะมาเรนั้นจะทำเหมือนนาเรซูชิ เพียงแต่จะใช้เวลาหมักที่น้อยกว่ามาก ใช้เวลาภายในไม่กี่สัปดาห์เท่านั้น และมักจะรับประทานกับข้าว ซึ่งนามะนาเรนั้นได้เข้ามาแทนที่นาเรซูชิในเวลาต่อมา
ยุคสมัยของซูชิเริ่มเปลี่ยนไปกลายเป็นแบบใกล้เคียงยุคปัจจุบัน ในยุคสมัย เอโดะ
ซูชิของยุคนี้ เริ่มต้นด้วยการปั้นข้าวเป็นลูกกลมๆ และนำปลาไปวางไว้บนข้าว และใช้ใบไผ่ห่อหุ้มข้าว เพื่อความสะดวกต่อการรับประทาน
เนื่องจากในยุคสมัยนี้ซูชิเริ่มกลายเป็นรูปร่างที่เรารับประทานกันในปัจจุบัน และกำลังเป็นที่นิยมมากขึ้น เหล่าเชฟญี่ปุ่นที่ทำซูชิเริ่มจะใช้มีดญี่ปุ่นที่มีความเฉพาะเจาะจงสำหรับการแล่ปลา ซึ่งมีดยานากิบะก็ถูกสร้างขึ้นมาในยุคสมัยนี้ เนื่องจากมีดยานากิบะมีความยาวและบาง เหมาะสำหรับการแล่ปลาที่สุด และมีดยานากิบะได้เริ่มกลายเป็นเครื่องมือสำคัญในการทำซาชิมิหรือซูชิในยุคนี้ครับ
ในช่วงยุคสมัยเมจิ ได้ถือกำเนิดซูชิที่เรารับประทานกันในปัจจุบัน
ในช่วงยุคสมัย เมจิ ช่วงปี ค.ศ.1800 ได้ถือกำเนิดมากิซูชิ (ซูชิแบบม้วน) ซึ่งได้รับความนิยมอย่างรวดเร็วมาก และทำให้มีดยานากิบะ เป็นเครื่องมือประจำที่ใช้ทำอาหารชนิดนี้ในที่สุดครับ
ถึงแม้มีดชนิดอื่นๆจะเริ่มถูกแทนที่ด้วยมีด กิวโต และ บุนกะ แต่มีดยานากิบะยังคงยืนหนึ่งตลอดในเรื่องของการแล่ปลาจนถึงปัจจุบันครับ
คุณสมบัติของมีดยานากิบะ
มีใบมีดยาว ทำให้แล่ปลาได้อย่างแม่นยำ
มีดยานากิบะถูกออกแบบมาสำหรับการแล่ปลาได้ในครั้งเดียวเพื่อป้องกันการทำลายเซลล์อาหารของตัวเนื้อปลา และเนื่องจากมีใบมีดที่ยาวมาก เวลาหั่นเนื้อปลาทำให้ไม่ต้องเคลื่อนไวมาก ทั้งลดความเสียหายของเซลล์อาหารและป้องกันการหั่นวัตถุดิบแบบหยาบๆได้อีกด้วย
น้ำหนักที่เบา
มีดยานากิบะดูเหมือนกับว่าจะเป็นมีดที่หนัก เนื่องจากเป็นมีดที่มีความยาวค่อนข้างมากเมื่อเปรียบเทียบกับมีดชนิดอื่น แต่มีดชนิดนี้มีความเบามาก ซึ่งการออกแบบนี้จะช่วยทำให้ใช้งานได้ง่ายขึ้นครับ
ควรซื้อมีดยานากิบะหรือไม่?
มีดยานากิบะ ไม่เหมาะสำหรับผู้เริ่มต้น
สำหรับมือใหม่ อยากให้มองข้ามมีดเล่มนี้ไปก่อนครับ แนะนำไปทางมีด กิวโต,ซันโตกุ,บุนกะ หรือแม้แต่ เพ็ตตี้ ดีกว่าครับ เพราะมีดเหล่านี้ใช้งานได้ค่อนข้างครอบจักรวาล มากกว่ามีดยานากิบะที่ใช้เฉพาะทางครับ
สำหรับ คนรักซูชิ
แน่นอนว่า ถ้าเกิดคุณเป็นแฟนตัวยงของซูชิ มีดยานากิบะตอบโจทย์คุณแน่นอน เป็นมีดที่จะช่วยให้คุณเข้าใกล้รสชาติของซูชิที่ทำจากมือเซฟได้มากที่สุดครับ การแล่ปลาได้ราบลื่นและสวยงาม ไม่ไปทำลายรสชาติของปลา มีแค่มีดชนิดนี้เท่านั้นที่จะให้ำตอบคุณได้ครับ